حدیث سابق و لاحقحدیث سابق و لاحق، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیث منقول توسط دو هم‌شاگردی که بین وفات آن دو فاصله زیاد باشد، گفته می‌شود. ۱ - توضیح اصطلاحدانشمندان علوم حدیث، حدیث سابق و لاحق را حدیثی می‌دانند که دو راوی در تحمل و اخذ آن از شیخ اشتراک داشته باشند که مرگ یکی از آن دو قبل از دیگری باشد برخی نیز گفته که بین وفات دو راوی باید فاصله زیاد باشد. ۲ - دیدگاه شهیدثانیمرحوم شهید در این باره می‌نویسد: بیشترین فاصله زمانی وفات این دو راوی در زمان ما هشتاد و شش سال است زیرا استاد ما علی بن عبدالعالی میسی و ناصر بن ابراهیم بویهی احسائی هر دو از ظهیرالدین بن محمد بن حسام روایت می‌کنند در بین وفات این دو هشتاد و شش سال فاصله است زیرا ناصر بن بویهی در سال ۸۵۲ و استاد ما علی بن عبدالعالی در سال ۹۳۸ وفات کرده است. یا مثلاً محمد بن شهاب زهری و احمد بن اسماعیل سهمی هر دو از امام مالک روایت نقل می‌کنند در حالی که زهری در سال ۱۲۴ وفات کرده است و سهمی در سال ۲۵۹ وفات کرده است، بنابراین بین وفات این دو ۱۳۵ سال فاصله است. ۳ - فائدهفایده شناخت این نوع حدیث این است که احتمال سقوط واسطه را در روایت متاخر از بین می‌برد. از این واژه به خبر سابق و لاحق، روایت سابق و لاحق، سابق و لاحق و لاحق و سابق نیز تعبیر می‌شود. [۳]
علیاری تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الامال، ج۱، ص۴۱۶.
[۵]
علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۶.
[۶]
بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۳.
[۷]
بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۴.
[۸]
علم الدرایه، ص۱۴۴.
[۹]
عبدالله، مامقانی، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۱۶.
[۱۱]
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۷.
۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث سابق و لاحق»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۶/۲۲. رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی
|